Contents

Deltaplan ventilatie

De juiste ventilatie om in gesloten ruimtes verspreiding van virussen tegen te gaan, hangt van de omstandigheden af. Lees wat de effecten zijn van de bestaande luchtstromen, de benodigde luchtcapaciteit en gewenste luchtkwaliteit. Op basis daarvan kan een expert het juiste systeem adviseren.

Introductie

Inmiddels weten we hoe het virus zich kan verspreiden en welke maatregelen de verspreiding kunnen beperken en wat de standaardadviezen zijn, tegen welke kosten. Hierin is gebleken dat ventilatie een zeer grote rol kan spelen in zowel de verspreiding als ook in het remmen van het virus.

Deltplan Ventilatie

Het is ondertussen bekend dat het virus zich verspreidt via in eerste instantie droplets die vervolgens aerosols worden. Een goed ventilatiesysteem zorgt ervoor dat de aerosols de ruimte uit gedrukt worden. Een slechte ventilatie kan een aerosol in de ruimte juist verder verspreiden. Vooral onder bepaalde (koude en droge) omstandigheden zal een aerosol zeer stabiel zijn.

Gebouwen vandaag de dag zijn qua ventilatiesysteem blijkbaar niet opgewassen tegen het virus, dus is er op initiatief van Maurice de Hond met ondersteuning van Fahmi Yigit een eerste opzet van een Deltaplan Ventilatie opgemaakt. Doel van dit Deltaplan is wel dat het zo snel mogelijk (technisch) kan worden omgezet en ook nog een oplossing biedt voor al bestaande uitdagingen zoals de slechte luchtkwaliteit op scholen en kantoren of een verbeterde comfortstandaard in de vleesverwerkende industrie.

Abstract

Abstract gezegd moet het Deltaplan voldoen aan de volgende korte beschrijving: “Voor een corona-proof ventilatiesysteem moet in eerste instantie sprake zijn van een gedefinieerde lucht-hiërarchie die de virusaerosols wegdrukt, met genoeg luchtcapaciteit (ventilatievoud: m3/h) dat het binnen enkele minuten een veilige situatie teweeg kan brengen. De gebruikte luchtkwaliteittechnologieën om het virus het hoofd te bieden moeten voldoen aan bepaalde efficiency- (CADR) en veiligheidseisen. Alles moet integreerbaar zijn in een luchtbehandelsysteem onder acceptabele life-cycle-kosten”.

Lucht-hiërarchie

In de praktijk bestaan er 3 types luchtdistributiesystemen, met ieder hun eigen kenmerken, voordelen en nadelen:

VIROBUSTER® International GmbH
Overheadsysteem

Overheadsysteem (95% van de kantoren):
(+) Zeer eenvoudige constructie
(-) Slechte CADR door kortsluiting toe- en afvoer
(-) Virus wordt gevaarlijk verspreid

VIROBUSTER® International GmbH
Downflow-systeem

Downflow-systeem (operatiekamers en vliegtuigen):
(+) aerosols worden naar beneden gedwongen
(+) zeer goede CADR
(-) benodigde dubbele wanden of kanalen in het zicht

VIROBUSTER® International GmbH
Upflow-systeem

UpFlow-systeem (concerthallen en theaters)
(+) Beste CADR, flow in richting thermiek
(-) Zeer omslachtige (dubbele bodem) constructie
(-) Virus en stof worden naar boven geblazen

Indien men de vraag stelt welke van deze systemen het meest hygiënisch is, behoeft dat geen moeilijke analyse. Het feit dat in operatiekamers voor een DownFlow-systeem wordt gekozen, is met name wegens de maximale hygiënische veiligheid.

VIROBUSTER® International GmbH
Operatiekamer

Het DeltPlan Ventilatie schrijft dus voor om de bestaande overheadsystemen daar waar mogelijk om te zetten naar een downflow-systeem. Dat kan relatief eenvoudig door de afzuigpunten naar beneden te verleggen.

VIROBUSTER® International GmbH
Post-DownFlow-systeem

Of wanneer er een systeemplafond, met afzuigruimte, aanwezig is, deze afvoer zelfs te ondersteunen met een extra afzuigventilator voor een beter “push & pull” effect.

VIROBUSTER® International GmbH
DownFlow-systeem met verlaagd plafond

Luchtcapaciteit

Door meer lucht naar binnen te brengen, is het mogelijk sneller het virus uit te drijven, echter is het ook mogelijk de concentratie van het virus naar beneden te drukken zodat een langer verblijf mogelijk is alvorens een infectie op te lopen (Dose-Response model). Indien het om energetische redenen moeilijker is om veel te ventileren, is het ook mogelijk de aerosols binnen te inactiveren d.m.v. recirculatie-units.

VIROBUSTER® International GmbH
Besmetten via hoesten

Hoeveel lucht (ook bekend als ventilatievoud) is er nu precies nodig voor een veilige situatie? Dit is uiteraard afhankelijk of men zo snel mogelijk het virus uit wil drijven omdat er elke paar minuten een risico binnen komt (wachtkamer of winkel) of moet gewoon het niveau van een eventuele (niet bekende) bron laag worden gehouden. Beide gevallen zijn om te zetten in een ventilatievoud (ACH: Air Changes per Hour) en de keuze is uit volgende tabel op te maken.

VIROBUSTER® International GmbH
Luchtwisselingen per uur

Luchtkwaliteit

Lucht die veilig wordt weggezogen, wordt in de praktijk om energetische redenen bewust (oudere mengsystemen) dan wel onbewust (carry-over-effect van het warmtewiel, of kortsluiting buiten tussen af- en toevoerrooster) gerecirculeerd. De gerecirculeerde lucht moet uiteraard worden behandeld alvorens het predicaat veilig te mogen ontvangen. Naast virussen spelen ook stof, pollen en geurtjes een rol in de veiligheid en welzijn van de gebruiker. Systemen om de lucht te behandelen moeten dan ook aan bepaalde voorwaarden voldoen.

De technologie moet >99,9% efficiënt zijn in een “een doorgangstest” voor het virus. Bij een recirculerende oplossing moet het krachtig genoeg zijn om binnen 10 min een veilig reductie te kunnen halen (CADR test). Uiteraard mag de veiligheid van de gebruiker nooit in het geding komen door bijv. de emissie van ozon. De “een doorgangstest”, “CADR efficiency” en veiligheidsaspecten moeten na enkele weken/maanden gebruik ook gewaarborgd kunnen worden.

Om verkeerd gebruik van technologieën te voorkomen, schrijft het Deltaplan Ventilatie liever voor welke technologie voor welke toepassing bruikbaar is. (Ozon) Plasma generatoren kunnen perfect de lucht virusvrij maken, echter niet in bijzijn van een mens of dier. Ionisatie kan heel effectief zijn om het virus te beschadigen, echter sommige experten zeggen ook dat “als de ionenconcentratie hoog/sterk genoeg is om het (organische) virus te beschadigen, zal deze ook sterk genoeg zijn om onze (organische) longblaasjes dag-in, dag-uit te beschadigen. Een z.g. “sluipmoordenaar”.

VIROBUSTER® International GmbH
Luchtbehandelingstechnologieën

Het geheel moet uiteraard in de praktijk worden omgezet en hiervoor bestaan verschillende luchtbehandelsystemen. Centrale luchtbehandelkasten (LBK) met omslachtige kanaalsystemen of lokale “split-airco” units hebben verschillende eigenschappen, voordelen en nadelen. Het Deltaplan Ventilatie schrijft voor wat voor beide systemen bestaat. Bij een LBK wordt meestal het geheel geïntegreerd in de kast zelf of in het kanaalsysteem. En bij een decentrale “recirculerende split-airco” is het advies ook een inactiverende recirculatie-unit te plaatsen.

VIROBUSTER® International GmbH
2 systemen

Het linker plaatje toont een in de praktijk nog veel voorkomend direct mengsysteem van de retourlucht. Het rechter plaatje toont een toevoeging van UV in de retoursectie alvorens weer te mengen met de toevoerlucht.

Featured company: VIROBUSTER

Featured expert: Fahmi Yigit

Tags
  • Decontaminatie
  • Nutsvoorzieningen
  • Lucht
  • Gebouw