Contents

Deodoriseren, ontkleuren

Neutarlisatie (verwijdering van vetzuren)

Het doel van het chemische neutralisatieproces is om de vrije vetzuren en de resten van fosfatiden van plantaardige oliën te verwijderen door chemicaliën te gebruiken zoals fosforzuur of (in sommige gevallen) citroenzuur en loog.

Toepassingsgebied

Chemische neutralisatie wordt toegepast in het raffinageproces van plantaardige oliën, zoals sojaboonolie, zonnebloemolie, raapzaadolie, en dierlijke oliën en vetten, zoals talg of visolie. Neutralisatie wordt ook gebruik in processen zoals HPP-productie.

Beschrijving van technieken, methodes en installatie

Het proces maakt de vrije vetzuren scheidbaar van olie door middel van verzeping en vermeerdert de wateroplosbaarheid van zowel de vrije vetzuren als de fosfatideresten zodat beide componenten nadien gemakkelijk van het water gescheiden kunnen worden in een zeepzaksel splijtingsproces waarin de wateroplosbaarheid van de vetzuren wordt verminderd nadat het zeepzaksel in een zure omgeving is gekookt. De opnieuw verkregen fosfatiden worden gebruikt als lecitine in menselijk of dierlijk voedsel.

Methoden en installatie

Een neutralisatieproces vereist, afhankelijk van het soort proces (d.w.z. of het batch of continu is): menginstrumenten, scheidingsinstrumenten (continu proces: centrifuges) en verhitting (stoom). Een zeepzaksel splijtingsproces vereist ook verhittings- en menginstrumenten naast decanteervaten. Na het voorverhitten van de olie, fosfor- of citroenzuur wordt bij de olie gemengd om de wateroplosbaarheid van de fosfotiden te verhogen. De verzuurde olie wordt verder gemengd met een caustische oplossing dat zowel de vrije vetzuren (ruwe oliegehaltie van 0,5 – 6%) als het fosfor- of citroenzuur neutraliseert en dat de wateroplosbaarheid van de fosfotiden verder verhoogt. Het mengsel van zeep en fosfatiden wordt van de olie gescheiden door een centrifuge. Uiteindelijk wordt de olie vermengd met water om de resten van de zepen af te wassen. Het water wordt opnieuw van de olie verwijderd door middel van een centrifuge. De met alkali geraffineerde olie kan onder vacuümomstandigheden gedroogd worden en naar een opslagtank worden gepompt. Het proces wordt meestal continu uitgevoerd (zie figuur 2.2), maar het kan ook uitgevoerd worden op een semi-continue manier of in batch door installaties te gebruiken met lange periodes van mengen en bezinken.

De waterachtige ontladingen van de gecombineerde centrifuge (zeepzaksel) worden verder verwerkt in een zeepzaksel splijtingssysteem. Dit is een verzuringproces om de vetzuren, na de behandeling met geconcentreerd zuur (d.w.z. sulfaatzuur of (in een enkele gevallen) zoutzuur) en verhitting met stoom, te herstellen. De gescheiden vetzuren worden verwijderd in een decanteervat. In geïntegreerde installaties kan het zeepzaksel aan het meelroosterproces worden toegevoegd.

Bleken

Doel

Het doel van het bleken van olie is om de pigmenten, metalen (nikkel of ijzer van andere olieraffinageprocessen), restzepen en fosfolipiden van de olie of het vet te verwijderen.

Toepassingsgebied

Bleken wordt toegepast in de raffinage van eetbare oliën en vetten.

Beschrijving van technieken, methoden en installatie

Eetbare oliën en/of vetten worden gemengd met bleekaarde dat een affiniteit heeft met het absorberen van de bovengenoemde componenten. De olie wordt onder vacuümomstandigheden met 0,1 – 3% bleekaarde gemengd. Dit is een kleimineraal, zoals bentoniet of montmorilloniet, dat geactiveerd is door thermische en/of zuurbehandelingen. Deze aardes (soms gemengd met een klein beetje geactiveerd koolstof) hebben een zeer hoge adsorberende capaciteit. Na 30 – 90 minuten bleking, wordt de olie van de bleekaarde gescheiden door middel van filters. De gebruikte aarde bevat een hoog gehalte aan olie (tot 30%). Door middel van stoomdestillatie een deel van de olie of vet kan terug worden gekregen. Gebruikte bleekaarde kan in geïntegreerde installaties aan het meel worden toegevoegd. De gebleekte olie wordt in andere raffinageprocessen verder verwerkt. De instrumenten die voor bleking gebruikt worden, bestaan uit mengvaten, vacuümgeneratoren en filters.

Deodoriseren door middel van stoomdestillatie

Doel

Het doel van deodoriseren is het verwijderen van vrije vetzuren en andere zeer vluchtige componenten van grove ontgomde en/of door alkali geraffineerde oliën en vetten na het bleken.

Toepassingsgebied

Deodoriseren wordt toegepast in de raffinage van eetbare oliën en vetten.

Beschrijving van technieken, methodes en installatie

Deodoriseren is het gebruiken van stoomdestillatie om vrije vetzuren en andere zeer vluchtige componenten onder vacuümomstandigheden te verwijderen van oliën en vetten. De installatie die gebruikt wordt, bestaat uit een stoomdestillatiekolom, een barometrische condensor, demisters (druppelvangers) en scrubbers. Stoom wordt op de bodem van de destillatiekolom, die onder vacuümomstandigheden staat, in de verhitte olie (>200°C) geïnjecteerd. De stoom verwijdert de vetzuren en andere onzuiverheden van de oliën en vetten (gommen worden in dit proces niet verwijderd). De stoom condenseert daarna door een barometrische condensor van óf een “once-through” óf een gesloten lusontwerp (zie ook U.4, 9.4). De scheiding van de vluchtige componenten van deze stoom kan worden bereikt door één fase van een scrubbing/condenseersysteem dat uit twee fasen bestaat en door druppelvangers. Deodorisering kan zowel in batch als continue deodoriseringsvaten worden uitgevoerd.

Ontkleuring

Doel

Ontkleuring wordt uitgevoerd om de kleur, zuiverheid, rijping, microbiologische stabiliteit en houdbaarheid van bepaalde voedselproducten te verbeteren.

Toepassingsgebied

Ontkleuring wordt gebruikt in de suiker-, glucose-, siroop en fermentatie-industrieën.

Beschrijving van technieken, methodes en installatie

Ontkleuring kan op twee manieren worden uitgevoerd:

1) door de toevoeging van een actief poeder (bijv. geactiveerd koolstof in poedervorm) aan het product in een waterachtige oplossing dat dan gemixt wordt onder gecontroleerde omstandigheden. Het poeder wordt dan door filtratie verwijderd (statische filters, roterende vacuümfilters) terwijl het ontkleurde product verder verwerkt wordt. Dit proces wordt vaak uitgevoerd in meerdere fasen waarbij het actieve materiaal wordt hergebruikt totdat het uitgeput is. Vaak wordt een tegenstroomsysteem gebruikt.

2) door het voedselproduct in een waterachtige oplossing door een kolom met actief materiaal (bijv. korrelige koolstof of ionenuitwisselingshars) te leiden. Slechts minimale filtratie is hier nodig na het proces, omdat het actieve materiaal op zijn plaats wordt gehouden. Actief materiaal wordt met regelmatige intervallen uit de kolom verwijderd en vernieuwd met nieuw of gereactiveerd materiaal.

Het hoofddoel van deze beide handelingen is om zowel de kleurmoleculen uit het product te verwijderen, als de voorlopers die kleurformatie zouden kunnen veroorzaken tijdens opslag (rijping). De meerderheid van de verwijderde onzuiverheden zijn organisch van aard. De gang over geactiveerde koolstof kan ook helpen bij het verwijderen van fenolisch materiaal (dat vlekken kan veroorzaken), pesticidenresten en sommige zware metalen.

Tags
  • Scheidingstechnieken
  • Technologie
  • Deodoriseren - ontkleuren